کبد برای کنکور سراسری

کبد برای کنکور سراسری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا نام این اندام از بدن که می‌توان گفت بزرگترین غدۀ بدن است در قسمت های مختلفی از زیست شناسی دهم و زیست شناسی یازدهم به صورت مستقیم و غیرمستقیم آمده است.

آشنایی با کبد برای کنکور

کبد بزرگترین غدۀ بدن است که هم بخش درون ریز و هم بخش برون ریز دارد و از این نظر به پانکراس شبیه است.

ترشحات برون ریز کبد

ترشحات برون ریز کبد در حد کتاب درسی صفرا نام دارد که دائما در کبد حال تولید است و در کیسه‌ای به نام کیسۀ صفرا ذخیره می‌شود.

ترشحات صفرا شامل آب، یون بیکربنات، لسیتین، کلسترول، نمک های صفراوی، بیلی روبین و برخی داروهای دفعی است.

زمانی که غذا به شکل کیموس وارد دوازدهه می‌شود، صفرا از کیسۀ صفرا وارد دوازدهه می‌شود و به هضم غذا به ویژه چربی ها کمک می‌کند.

ترشحات درون ریز کبد

کبد در حد کتاب درسی هورمونی به نام اریتروپویتین ترشح می‌کند که در تنظیم خون سازی نقش دارد.

هورمون اریتروپویتین علاوه بر کبد از کلیه‌ها نیز ترشح می‌شود و بر روی یاخته‌های بنیادی مغز استخوان تاثیرگذار است.

سایر اعمال کبد

کبد علاوه بر گوارش چربی ها (از طریق تولید صفرا) و تنظیم خون سازی (از طریق تولید اریتروپویتین) کار های دیگری نیز انجام می‌دهد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

ذخیره برخی مواد از وظایف کبد است

کبد در ذخیره موادی مانند گلیگوژن، انواعی از لیپیدها و آهن و برخی ویتامین ها نقش دارد.

کبد و ماهیچه‌های اسکلتی تحت تاثیر انسولین گلوکز اضافی خون را جذب و به شکل گلیکوژن ذخیره می‌کنند. همچنین تحت تاثیر هورمون گلوکاگون، گلیکوژن را شکسته و به شکل گلوکز وارد جریان خون می‌کنند. هورمون های دیگر نیز کبد را تحت تاثیر قرار میدهند که یادگیری نکات این هورمون ها ضروری می باشد.

پاکسازی بدن و دفع سموم و مواد اضافی از وظایف کبد است

کبد در پاکسازی بدن از سموم مختلف و مواد اضافی نیز نقش دارد.

تجزیه پروتئین‌ها در کبد منجر به تولید آمونیاک می‌شود که برای بدن بسیار سمی است و باید به سرعت تجزیه گردد. تجزیه آمونیاک و تبدیل آن به اوره در کبد انجام می‌شود.

لیپید‌هایی که از لولۀ گوارشی جذب بدن می‌شوند وارد کبد می‌شوند و در آنجا تغییر می‌کنند و به مواد جدید تبدیل می‌شوند که هرکدام وظایف خاصی دارد.

همچنین لیپید‌های اضافی بدن تحت عنوان کلسترول و لسیتین از طریق صفرایی که کبد می‌سازد از بدن دفع می‌شوند.

آناتومی کبد برای کنکور

کبد در سمت راست بدن، در زیر دیافراگم و بالای کلیۀ راست قرار گرفته است. کیسه صفرا نیز در زیر کبد و در مجاورت با دوازدهه است.

کبد اندامی است که هم از طریق سیاهرگ خون دریافت می‌کند و هم از طریق سرخرگ.

هدف اصلی سرخرگ خون رسانی کننده به کبد اکسیژن رسانی به کبد است و چربی هایی که باید در کبد ذخیره شوند نیز از طریق همین سرخرگ وارد کبد می شوند. اما سیاهرگی که خون را به کبد می برد درواقع حاوی خونی است که از لولۀ گوارشی و طحال به سمت کبد می‌آید و محتوی مواد غذایی جذب شده‌ (بجز لیپید ها و ویتامین های محلول در چربی) است که در نهایت نیز از طریق سیاهرگ‌های فوق کبدی به بزرگ سیاهرگ زیرین میریزد و به سمت قلب حرکت کند.